id
stringlengths
6
19
text
stringlengths
1
1.02k
eng_text
stringlengths
1
1.02k
eclr:8905
cuireann an doiciméad seo eolas ar fáil faoi cheisteanna mar sin a mbíonn tionchar acu ar shaol an linbh .
this document provides information on such issues that can have an impact on a child ’ s life .
eclr:8906
oideachas agus fostaíocht
education and Employment
eclr:8907
córas oideachais
education system
eclr:8908
Cuimsíonn córas oideachais na hÉireann an bhunscoil , scoil dara leibhéal , tríú leibhéal agus breisoideachas .
the Irish education system is made up of primary , second-level , third-level and further education .
eclr:8909
féadfaidh leanaí freastal ar an mbunscoil ó 4 bliana d ’ aois ar aghaidh .
children can attend primary school from the age of 4 .
eclr:8910
caithfidh leanaí a bheith 12 bliana d ’ aois ar an 1 Eanáir sa chéad bhliain scoile ag an dara leibhéal .
to attend second-level they must be aged 12 on 1 January in the first school year of attendance .
eclr:8911
tá freisin cúram Luath-Óige agus Scéim Oideachais do leanaí aois réamhscoile .
there is also an early Childhood care and Education Scheme for children of pre-school age .
eclr:8912
ní mór dóibh a bheith ar a laghad 3 bliana 2 mhí ar 1 Meán Fómhair den bhliain go bhfuil siad ag tosú a bheith incháilithe don scéim .
to be eligible for the scheme they must be at least 3 years 2 months on 1 September of the year that they are starting .
eclr:8913
tinreamh Scoile
school Attendance
eclr:8914
is é an Ghníomhaireach um Leanaí agus an Teaghleach ( Tusla ) an ghníomhaireacht náisiúnta a bunaíodh le cinntiú go bhfreastalaíonn leanaí ar scoil go rialta nó go bhfaigheann siad oideachas mar is cuí .
the Child and Family Agency ( Tusla ) is the national agency established to ensure that every child attends school regularly , or otherwise receives an appropriate minimum education .
eclr:8915
an Bord :
the Board :
eclr:8916
déanann siad monatóireacht ar thinreamh scoile , agus glacann siad raon bearta i gcásanna nach bhfreastalaíonn leanaí ar an scoil
Monitors school attendance , and takes a range of measures where children do not attend school
eclr:8917
Coinníonn sé clár de leanaí nach bhfuil ag freastal ar scoil aitheanta
maintains a register of children who are not attending a recognised school
eclr:8918
Coinníonn sé clár de leanaí atá 16 agus 17 mbliana d ’ aois a fhágann an scoil go luath le dhul ag obair agus déanann sé socruithe maidir lena n-oideachas agus oiliúint leanúnach i gcomhar le soláthraithe agus fostóirí
maintains a register of children aged 16 and 17 who leave school early to take up employment and makes arrangements for their continuing education and training in consultation with providers and employers
eclr:8919
tá dualgas reachtúil ar thuismitheoirí agus ar chaomhnóirí a chinntiú go bhfreastalaíonn a gcuid leanaí ar scoil nó go bhfaigheann siad oideachas ar bhealach éigin eile .
parents and guardians have a legal obligation to ensure that their child attends a school or otherwise receives an education .
eclr:8920
tá tuilleadh eolais ar fáil inár ndoiciméad maidir le tinreamh scoile .
further information is available in our document on school attendance .
eclr:8921
déanann an Bord idirghabháil i ndáil le díbirtí ón scoil atá beartaithe freisin .
the Board also intervenes in relation to proposed school expulsions .
eclr:8922
obair
working
eclr:8923
faoin Acht um Chosaint Daoine óga ( fostaíocht ) , 1996 , ní féidir le fostóirí leanaí faoi bhun 16 bliana d ’ aois a fhostú i bpoist lánaimseartha .
under the Protection of young Persons ( Employment ) Act 1996 employers cannot employ children under age 16 in regular full-time jobs .
eclr:8924
ní féidir le leanaí faoi bhun 14 bliana d ’ aois a bheith fostaithe .
children under age 14 cannot be employed .
eclr:8925
féadfaidh leanaí atá 14 agus 15 bliana d ’ aois a bheith fostaithe mar a leanas :
children aged 14 and 15 may be employed as follows :
eclr:8926
is féidir leo obair éadrom a dhéanamh le linn laethanta saoire scoile amháin - caithfidh siad 21 lá saor a bheith acu i rith an ama sin .
doing light work during the school holidays - they must have at least 21 days off work during this time
eclr:8927
caithfidh siad a bheith rannpháirteach i gclár oideachais nó taithí oibre atá faofa agus nach ndéanann díobháil do chúrsaí sláinte , sábháilteachta nó forbartha
as part of an approved work experience or educational programme where the work is not harmful to their health , safety or development
eclr:8928
féadfaidh leanaí atá 15 bliana d ’ aois 8 n-uaire in aghaidh na seachtaine d ’ obair éadrom a dhéanamh le linn téarma na scoile .
children aged 15 may do 8 hours a week light work in school term time .
eclr:8929
is é an líon uaireanta ar a mhéid in aghaidh na seachtaine do leanaí lasmuigh de théarma na scoile ná 35 uair nó suas le 40 uair más taithí oibre atá faofa atá i gceist .
the maximum working week for children outside school term time is 35 hours or up to 40 hours if they are on approved work experience .
eclr:8930
is é an líon uaireanta ar a mhéid in aghaidh na seachtaine do leanaí atá 16 agus 17 mbliana d ’ aois ná 40 uair agus uasmhéid 8 n-uaire in aghaidh an lae .
the maximum working week for children aged 16 and 17 is 40 hours with a maximum of 8 hours a day .
eclr:8931
Íosphá
minimum wage
eclr:8932
bíonn fostaí faoi bhun 18 mbliana d ’ aois i dteideal € 6.06 san uair nó 70 % den phá íosta náisiúnta .
an employee under age 18 is entitled to € 6.06 per hour or 70 % of the minimum wage .
eclr:8933
féadfaidh fostóir níos mó ná sin a íoc .
an employer can pay more .
eclr:8934
bheadh an fostaí i dteideal 80 % agus 90 % faoi seach den íosphá náisiúnta sa chéad dhá bhliain fostaíochta os cionn 18 mbliana d ’ aois .
the employee would be entitled to 80 % and 90 % of the minimum wage respectively in the first two years of employment over age 18 .
eclr:8935
is féidir tuilleadh eolais a fháil faoin Íosphá Náisiúnta inár ndoiciméad , Rátaí pá íosta in Éirinn .
you can find out more about the National Minimum wage in our document , Minimum rates of pay in Ireland .
eclr:8936
Printíseachtaí agus gairmeacha eile
Apprenticeships and other careers
eclr:8937
is féidir leat a bheith mar phrintíseach le FÁS ag 16 bliana d ’ aois
you can become a FÁS apprentice at age 16
eclr:8938
is féidir leat a bheith mar phrintíseach san Arm nó san Aerchór ag 17 mbliana d ’ aois
you can become an apprentice in the Army or Air corps at age 17
eclr:8939
is féidir leat dul isteach san Arm , san Aerchóir agus sa tSeirbhís chabhlaigh ag 17 mbliana d ’ aois
you can join the Army , Air corps and Naval Service at age 17
eclr:8940
is féidir leat dul isteach sna Gardaí Síochána ag 18 mbliana d ’ aois
you can join the Garda Síochána at age 18
eclr:8941
Feighleoireacht Leanaí
Babysitting
eclr:8942
íocaíochtaí dífhostaíochta
unemployment payments
eclr:8943
nuair a bhíonn duine ag obair , Tosaíonn siad ag déanamh ranníocaíochtaí árachais shóisialta ag 16 bliana d ’ aois .
when working , you start paying social insurance contributions from 16 years of age .
eclr:8944
mar sin féin , ní féidir íocaíochtaí dífhostaíochta a éileamh , cosúil le Sochar Cuardaitheora Poist nó Liúntas Cuardaitheora Poist , go dtí 18 mbliana d ’ aois .
however , you cannot claim an unemployment payment , such as Jobseeker ’ s Benefit or Jobseeker ’ s Allowance , until age 18 .
eclr:8945
caithfear critéir eile a shásamh freisin le bheith incháilithe .
you must also meet other criteria In order to qualify .
eclr:8946
cáin
tax
eclr:8947
níl aon aois íosta ag a bhfuil tú faoi dhliteanas cáin a íoc nó chun an muirear Uilíoch Sóisialach a íoc
there is no minimum age at which you are liable to pay tax or the Universal Social Charge .
eclr:8948
taisteal agus áineas
travel and recreation
eclr:8949
Gluaisteánaíocht
Motoring
eclr:8950
tá catagóirí feithiclí áirithe ann ina gceadaítear do leanbh faoi bhun 18 mbliana d ’ aois tiomáint nuair a bhíonn ceadúnas foghlaimeora nó ceadúnas tiomána aige / aici .
there are certain categories of vehicles that a child under 18 is permitted to drive provided he / she has a learner permit or driving licence .
eclr:8951
seo a leanas na catagóirí :
the categories are as follows :
eclr:8952
catagóirí feithiclí
vehicle categories
eclr:8953
Gluaisrothair 11kW nó níos lú agus 125cc nó níos lú , le cóimheas uasta cumhachta / meáchain de 0.1kW / kg , agus trírothaigh mótair de 15kW nó níos lú
Motorcycles of 11kW or less and 125cc or less , with a maximum power / weight ratio of 0.1kW / kg , and motor tricycles of 15kW or less
eclr:8954
16 bliana d ’ aois
16 years
eclr:8955
feithiclí le suíocháin do suas le 8 paisinéirí agus uas-mheáchan de 3,500kg ( a chuimsíonn leantóir a tharraingt sa chás nach dtéann uas-mheáchan an leantóra thar 750kg nuair atá sé lódáilte go hiomlán )
vehicles with seats for up to 8 passengers and a maximum weight of 3,500kg ( includes pulling a trailer where the maximum weight of the trailer when fully loaded is 750kg or less )
eclr:8956
17 mbliana d ’ aois
17 years
eclr:8957
16 bliana d ’ aois
16 years
eclr:8958
caithfidh tiománaí an tástáil teoirice tiomána a phasáil sula ndéanann sé / sí iarratas ar an gcéad cheadúnas foghlama .
a motorist must pass the driver theory test before applying for a first learner permit .
eclr:8959
is féidir tástáil teoirice tiomána a ghlacadh ag aois ar bith .
you can take a driver theory test at any age .
eclr:8960
Bádóireacht
Boating
eclr:8961
ní féidir leat tiomáint ar bith ceardaíochta le hinneall níos mó ná 3.7kW ( 5hp ) mura rud é go bhfuil tú ar a laghad 12 bliain d ' aois .
you cannot drive any craft with an engine over 3.7kW ( 5hp ) unless you are at least 12 years of age .
eclr:8962
ní mór duit a bheith ar a laghad 16 bliana d ' aois sular féidir leat tiomáint ar árthach uisce pearsanta ( scaird sciála ) nó cumhacht bád / bád mótair atá in ann 17 muirmhíle nó níos mó .
you have to be at least 16 years of age before you can drive a personal watercraft ( jet ski ) or a powerboat / motorboat that is capable of 17 knots or more .
eclr:8963
taisteal thar lear
travelling abroad
eclr:8964
ní féidir le leanaí saoire nó eitilt a chur in áirithint go dtí go mbíonn siad 18 mbliana d ’ aois .
children cannot book a holiday or a flight until they are 18 years of age .
eclr:8965
go ginearálta , ní féidir leo taisteal gan tionlacan go dtí go mbíonn siad 16 bliana d ’ aois .
in general , they cannot travel unaccompanied until they are aged 16 .
eclr:8966
nó caithfidh leanaí a bheith faoi thionlacan duine atá 16 bliana d ’ aois nó níos sine .
otherwise they must be accompanied by someone aged 16 or over .
eclr:8967
tá dhá chineál pas do leanaí ann .
there are two types of passports for children .
eclr:8968
bíonn pasanna trí bliana ar fáil do leanaí faoi bhun 3 bliana d ’ aois , agus pasanna cúig bliana do leanaí atá idir 3-17 mbliana d ’ aois .
Three-year passports are available for children under 3 , and five-year passports are available for children aged between 3-17 years .
eclr:8969
bíonn toiliú tuismitheora riachtanach nuair atá iarratas á dhéanamh .
parental consent is required when applying .
eclr:8970
féadfar iarratas a dhéanamh ar phas deich mbliana nuair atá tú 18 mbliana d ’ aois nó níos sine .
you can apply for a ten-year passport when you are 18 years of age or over .
eclr:8971
alcól
alcohol
eclr:8972
faoi na hAchtanna deochanna meisciúla , is cion é alcól a cheannach nó duine a fháil chun alcól a cheannach duit , má bhíonn siad faoi bhun 18 mbliana d ’ aois .
under the intoxicating liquor Acts , it is an offence to buy alcohol or for someone to buy it for you , if you are under age 18 .
eclr:8973
is cion é do leanaí alcól a ól mura bhfuil siad i dteach phríobháideach agus toiliú tuismitheora acu .
it is also an offence for you to drink alcohol unless you are in a private residence and have your parents ’ consent .
eclr:8974
is cion é do leanaí a bheith i siopa eischeadúnais mura bhfuil siad in éineacht le tuismitheoir nó caomhnóir .
it is an offence for you to be in an off-licence unless you are with a parent or guardian .
eclr:8975
ní cheadaítear do leanaí a bheith ar áitreabh ceadúnaithe ach amháin má bhíonn siad in éineacht le tuismitheoir nó caomhnóir , ach tá srianta áirithe i gceist leis an bhforáil sin .
children are only allowed on licensed premises if they are with a parent or guardian , but this provision carries certain restrictions .
eclr:8976
féadfaidh leanaí atá 15-17 bliana d ’ aois fanacht ar an áitreabh tar éis 9in nuair a bhíonn siad ag freastal ar ócáid phríobháideach ina bhfuil béile suntasach ar fáil .
children aged between 15-17 years may remain on the premises after 9pm where they are attending a private function at which a substantial meal is served .
eclr:8977
toitíní
cigarettes
eclr:8978
faoin Acht Sláinte Poiblí ( Tobac ) 2002 , is cion é toitíní nó táirgí tobac eile a dhíol le duine ar bith faoi 18 mbliana d ’ aois .
under the Public Health ( Tobacco ) Act 2002 it is an offence to sell cigarettes or other tobacco products to anyone under the age of 18 .
eclr:8979
Cearrbhachas
Gambling
eclr:8980
ní féidir leat ticéad Lató a cheannach nó geall a chur go dtí go mbíonn tú 18 mbliana d ’ aois .
you cannot buy a Lotto ticket or make a bet until you are 18 years of age .
eclr:8981
faoin Acht um Chearrbhachas 1931 , is cion é do leanaí a bheith i siopa geallghlacadóra ar bith .
under the Betting Act 1931 it is an offence for a child under age 18 to be in a bookmakers .
eclr:8982
mar sin féin , faoin Acht um Chearrbhachas agus Crannchuir 1956 féadfar a bheith i mbun Cearrbhachais i halla siamsaíochta nó ag aonach siamsaíochta ag 16 bliana d ’ aois .
however , under the Gaming and Lotteries Act 1956 you can engage in Gaming at an Amusement hall or funfair from the age of 16 .
eclr:8983
scannáin , físeáin agus cluichí ríomhaire
films , videos and computer games
eclr:8984
scannáin
films
eclr:8985
bíonn na scannáin is féidir leat a fheiceáil sa phictiúrlann ag brath ar rangúchán na scannán sin .
what films you can watch in the cinema depends on the film ’ s classification .
eclr:8986
seo a leanas na rangúcháin scannán atá in úsáid faoi láthair :
the film classifications currently in use are as follows :
eclr:8987
g : tá an scannán feiliúnach do gach duine lena n-áirítear leanaí atá ar aois scoile
g : the film is suitable for Everyone including children of school going age
eclr:8988
PG : cé gur féidir le leanaí breathnú ar an scannán gan tionlacan , moltar treoir tuismitheora a bheith i gceist maidir le FEILIÚNACHT an ábhair do leanaí faoi bhun 12 bliana d ’ aois
PG : while the film may be watched by unaccompanied children , parental guidance is recommended as to its suitability for children under 12 years of age
eclr:8989
16 : meastar go bhfuil an scannán feiliúnach do leanaí atá 16 bliana d ’ aois nó níos sine .
16 : the film is considered to be suitable for children aged 16 or over .
eclr:8990
ní féidir cead isteach chuig an scannán a cheadú do leanaí faoin aois sin
children under this age cannot be admitted to screenings
eclr:8991
18 : meastar go bhfuil an scannán feiliúnach do dhaoine atá 18 mbliana d ’ aois nó níos sine
18 : the film is considered suitable for persons age 18 or over
eclr:8992
físeáin
videos
eclr:8993
g : tá an físeán / DVD feiliúnach don lucht féachana go ginearálta
g : the video / DVD is suitable for viewers generally
eclr:8994
PG : tá an físeán / DVD feiliúnach don lucht féachana go ginearálta , ach moltar tionlacan tuismitheora do leanaí faoi bhun 12 bliana d ’ aois
PG : the video / DVD is suitable for viewers generally , but parental guidance is recommended for children under 12
eclr:8995
12 : tá an físeán / DVD feiliúnach do dhaoine atá 12 bliana d ’ aois nó níos sine
12 : the video / DVD is suitable for people aged 12 or over
eclr:8996
15 : tá an físeán / DVD feiliúnach do dhaoine atá 15 bliana d ’ aois nó níos sine
15 : the video / DVD is suitable for people aged 15 or over
eclr:8997
18 : tá an físeán / DVD feiliúnach do dhaoine atá 18 mbliana d ’ aois nó níos sine
18 : the video / DVD is suitable for persons age 18 or over
eclr:8998
cluichí ríomhaire
computer games
eclr:8999
úsáidtear an Córas uile-Eorpach Faisnéise do chluichí ( PEGI ) in Éirinn - córas rátála de réir aoise maidir le rangúchán cluichí aoise .
Ireland uses the Pan-European Game Information ( PEGI ) age rating system for the classification of computer games .
eclr:9000
is córas deonach é a bhíonn le leanúint ag miondíoltóirí cluichí ríomhairí .
it is a voluntary system that retailers selling computer games are expected to follow .
eclr:9001
seo a leanas na réimsí rangúcháin :
the classifications are as follows :
eclr:9002
3 + : ábhar an chluiche feiliúnach do gach aoisghrúpa
3 + : the game content is suitable for all age groups
eclr:9003
7 + : ábhar an chluiche feiliúnach do leanaí atá 7 mbliana d ’ aois nó níos sine
7 + : the game content is suitable for children aged 7 or over
eclr:9004
12 + : ábhar an chluiche feiliúnach do leanaí atá 12 bliana d ’ aois nó níos sine
12 + : the game content is suitable for children aged 12 or over