carbon225/poleval-abbreviation-disambiguation-wiki

text stringlengths 18 213	labels stringlengths 9 376
Grobowiec Cyrusa, <mask>me. Cua</mask> (perski: آرامگاه کوروش بزرگ trl. ārāmgāh-e kurosh-e bozorg) – grobowiec wzniesiony w VI w. p.n.e. dla władcy Persji Cyrusa II Wielkiego. Znajduje się około 1 km	mauzoleum Cyrusa; mauzoleum Cyrus
na południowy zachód od <mask>pu</mask> w Pasargadach w Iranie. Według źródeł greckich datowany na lata między zwycięstwem nad Astyagesem (550 p.n.e.), a począ	pałacu; pałac
tkiem panowania Kambizesa (529 p.n.e.). <mask>Wd. bń a. zsł</mask> wybudowany, tak jak całe Pasargady, po zdobyciu Sardes w latach 546-530 p.n	Według badań archeologicznych został; według badanie archeologiczny zostać
.e. Najobszerniejszy starożytny opis wyglądu i historii mauzoleum Cyrusa pochodził z zaginionej relacji , który, na rozkaz Aleksandra Macedońskiego kierował najpierw jego ozdabianiem, a <mask>pm</mask> naprawą	potem; potem
. Na jego relacji opierają się przekazy Strabona (przytacza dodatkowo bardzo krótko relację Onesikiritosa) i Arriana, w części także przekaz Plutarcha. O <mask>źłh</mask> opowieści Kwintusa Kurcj	źródłach; źródło
usza Rufusa, innego antycznego pisarza, który opowiadał o grobowcu, niewiele wiadomo. <mask>Ho.</mask> Po śmierci Cyrusa na wojnie, jego zabalsamowane ciało zostało dostarczo	Historia; Historia
ne do Pasargad i złożone w Mauzoleum, <mask>gze</mask> spoczywało nienaruszone przez niemal dwieście lat. Arrian podaje w Anabazie Aleksandra (gr. Ἀλεξάνδρου ἀνάβασις), że w Pasargadach w królewsk	gdzie; gdzie
ich ogrodach, otoczony gajem różnorakich drzew, <mask>nm</mask> strumieniami i łąką z trawą wysoką, znajdował się grobowiec Cyrusa. Wewnątrz znajdowała się złota trumna z ciałem Cyrusa, przy niej	nawadnianym; nawadniany
łoże z nogami kutymi ze złota, dywany z <mask>tan</mask> babilońskich, puszyste i szkarłatne, na łożu stroje przepięknej roboty: babilońskie, medyjskie, w	tkanin; tkanina
fioletach, purpurze i <mask>ih</mask> kolorach. Obok naszyjniki, szable i złote kolczyki wysadzane szlachetnymi kamieniami. Na łożu leżała także broń wielkiej wartości któ	innych; inny
rej używał Cyrus, oraz <mask>ia kt. de bee</mask> niestety zaginęło. Według Strabona napis brzmiał (Strabo. XV.3.7): Przechodniu! Jam Cyrus który stworzył Perskie I	inskrypcja której dokładne brzmienie; inskrypcja który dokładny brzmienie
mperium, i Azji był królem! Nie pozbawiaj mnie pomnika. <mask>Wsa at.</mask> wg Plutarcha brzmiała (Plut. Alex.69): O człecze, kimkolwiek jest	Wersja alternatywna; wersja alternatywny
eś, <mask>s.</mask> przychodzisz, a wiem, że przyjdziesz, jam Cyrus, który stworzył Perskie Imperium. Nie żałuj mi przeto tej ziemi odrobiny która otula/okrywa me członki/ciało. Podczas plądrowani	skądkolwiek; skądkolwiek
a i przygotowań do spalenia pałaców Persepolis w 330 r. p.n.e. Aleksander Macedoński udał się do <mask>Pa. odć</mask> grób Cyrusa Wielkiego (Stra	Pasargad odwiedzić; Pasargad odwiedzić
bo. XV.3.7) którego podziwiał (był zwany "philokyros" - "przyjaciel Cyrusa" ), a jego celem było <mask>pż.</mask> go w podbojach. Według Arystobula, zgo	przewyższyć; przewyższyć
dnie z <mask>prz. dó. gh</mask> autorów, była to pierwsza z dwóch wizyt Aleksandra w grobowcu Cyrusa. Wtedy Arystobul wykonał rozkaz – dostać się do środka i udekorować grobowiec, któ	przekazami dwóch greckich; przekaze dwa grecki
ry był jeszcze w idealnym stanie. <mask>Pf. gba</mask> Po raz drugi Aleksander odwiedził grobowiec po powrocie z wyprawy do Indii. W czasie jeg	Profanacja grobowca; profanacja grobowiec
o <mask>wy oka.</mask> się że grobowiec został splądrowany. O zbezczeszczeniu grobowca opowiadają antyczni historycy: Flawiusz Arrian, Kwintus Kurcjusz Rufus, Plutarch i Strabon,	wizyty okazało; wizyta okazać
przy czym historia opowiadana przez Kurcjusza mocno różni się od przekazu pozostałych. Według Kurcjusza rabusie wynieśli z grobowca całe złoto i srebro, a <mask>Aer</mask>	Aleksander; Aleksander
«poza zmurszałą tarczą króla, dwoma łukami scytyjskimi i akinakiem (sztyletem) nic nie znalazł» (sed praeter clipeum eius putrem et <mask>acs</mask> duo	arcus; arcus
s Scythicos et <mask>aim nhl</mask> repperit – Curt. X.1.31). W tym czasie satrapą Pasargad był "wyróżniający się wśród wszystkich barbarzyńców wysokim urodzeniem i b	acinacem nihil; acinace nihil
ogactwem" (nobilitate ac divitiis inter omnes barbaros eminens – Curt. X.1.22), <mask>kt. eu. Ae.</mask> Bagoas (mszcząc się za obelgi Persa) oskarżał o	którego eunuch Aleksandra; który eunuch Aleksander
"chciwość, czasem nawet zdradę." (avaritiae, <mask>im ei. dn.</mask> arguebat – Curt. X.1.29), w tym o splądrowanie grobowca. Ulegając kłamstwu rozzł	interdum etiam defectionis; interdum etiać Defectionis
oszczony <mask>As. poz. Bi oie zbć</mask> satrapę. Według relacji opartych na Arystobulu: wszystko zostało skradzione, oprócz p	Aleksander pozwolił Bagoasowi osobiście zabić; Aleksander pozwolić Bagoas osobiście zabić
ołamanych mar i trumny. Z trumny, którą próbowano rozbić, by <mask>ł.</mask> ją wynieść, wyjęto zwłoki, nadal widoczne były ślady uderzeń intruzów, którzy, najwyraźniej musieli uciekać nie realizując d	łatwiej; łatwie
o końca swoich zamiarów. Aleksander nakazał grobowiec uporządkować i przywrócić do stanu pierwotnego. Także i ten razem rozkaz wykonał Arystobul, który odnawiając grobowiec, <mask>zł</mask> pozo	zebrał; zebrać
stałe szczątki i kości do trumny, zamknął ją, naprawiając uszkodzenia, przywracając także całe pozostałe wyposażenie i ozdoby do stanu poprzedniego oraz dawnej świetności. <mask>Wce zł</mask> kamieni	Wejście zablokował; wejście zablokować
ami i gliną, zostawiając na nich <mask>kke</mask> pieczęcie (Arr. Anab. VI.29.9-10). Strabon i Arrian, nadal powołując się na Arystobula, podają, że grobowiec został splądrowany, mimo że był st	królewskie; królewski
rzeżony przez magów, dziedzicznych strażników i kapłanów, którzy otrzymywali jedną owcę i <mask>pwą</mask> ilość jedzenia i wina dziennie oraz jednego konia miesięcznie na ofiarę	pewną; pewien
dla Cyrusa (Arr. Anab. VI.29.7)(Strabo. XV.3.7). Aleksander pojmał magów i <mask>t.</mask> ich, by wydali tych, którzy dopuścili się grabieży. Jednak	torturował; torturować
poddani torturom, nie przyznali się, ani nie wydali nikogo innego. Nie zostało w żaden sposób dowiedzione, że byli współwinni zdarzenia. Więc <mask>zos. uoi</mask> (Arr. Anab.	zostali uwolnieni; zostać uwolnić
VI.29.11). Strabon wciąż za <mask>Atm</mask> stwierdza, że sprawcami grabieży w grobowcu byli raczej rabusie, a nie satrapa, ponieważ zostawili wszystk	Arystobulem; Arystobul
o, czego nie mogli łatwo wynieść, oraz że był to jeden z aktów wynikających z ogólnego rozprężenia spowodowanego wielkim oddaleniem Baktrii i <mask>Ind.</mask> oraz długim czasem nieo	Indii; Indie
becności Aleksandra i jego armii tam wojujących (Strabo. XV.3.7). Wszystko to w niczym nie <mask>zio</mask> losu Orksinesa, który mimo to został powieszo	zmieniło; zmienić
ny za <mask>se śtń</mask> i grobów królewskich oraz niesprawiedliwe i bezprawne skazanie na śmierć wielu Persów (Arr. Anab. VI.30.2). Z kolei według Plutarcha winnym grabieży i	splądrowanie świątyń; splądrowanie świątynia
za to <mask>sm</mask> był szacowny Macedończyk pochodzący z Pelli o imieniu Polymachos (Πολύμαχος). Plutarch oprócz podania własnej wersji inskrypcji z grob	straconym; stracoć
owca, twierdzi że sprawiła ona wielkie wrażenie na Aleksandrze, który nakazał wyryć obok jej greckie tłumaczenie (Plut. Alex.69.). O tym, co stało się z <mask>cam</mask> i wypos	ciałem; ciało
ażeniem grobowca po śmierci Aleksandra źródła milczą. <mask>Nj z. o. oy</mask> w czasie późniejszych wojen. Architektura	Najprawdopodobniej został ostatecznie ograbiony; najprawdopodobniej zostać ostatecznie ograbić
Grobowiec leży przy <mask>doe</mask> na południowy zachód od pałacu. Dominuje w południowej części doliny Morghab. Dzięki masywnej kamieniarce, gładkim powierzchniom i min	drodze; droga
imalnym dekoracjom grobowiec stwarza wrażenie dostojeństwa, prostoty i siły. Obiekt łączy w sobie dwa <mask>obe</mask> elementy: wysoki cokół złożony z sześciu z	odrębne; odrębny
wężających się kondygnacji oraz <mask>smą kaę</mask> grobową. Całość, pierwotnie mająca wysokość nieco ponad 11 m, o podstawie 13,35×12,3 m, zbudowana jest z dużych staranni	skromną komnatę; skromny komnata
e ciosanych wapiennych bloków. Najniższa kondygnacja cokołu ma <mask>ś.</mask> 1,65 m wysokości, dwie kolejne po 1,05 m, a trzy najwyższe po 57,5 cm (przy czym należy zauważyć, że dolna część najniższ	średnio; średnio
ej <mask>kd.</mask> jest niewykończona, bądź obrobiona inaczej, co zdaniem badaczy wskazuje, iż pierwotnie znajdowała się pod powierzchnią gruntu, któ	kondygnacji; kondygnacja
ra po wybudowaniu grobowca została podniesiona o 60 cm, co z kolei oznacza że trzy <mask>de</mask> kondygnacje miały identyczną wysokość po 1,05 m). W sumie cokół ma obecnie wysokość niemal 5,5 m	dolne; dolny
. Najwyższa kondygnacja ma wymiary 6,4×5,35 m. Na nim stoi komora grobowa o wymiarach wewnętrznych 3,17×2,11×2,11 m i ścianach o <mask>gui</mask> do 1,5 m. Nad komorą	grubości; grubość
grobową wydrążona mała komora w dwuspadowym dachu, częściowo podzielona na dwie części ze <mask>ww</mask> konstrukcyjnych, ma 4,75 m długości i 85 cm wysokości. Drzwi o w	względów; wzgląd
ysokości 1,39 m i szerokości 0,78 m z przejściem o długości 1,2 m. Za krótkim korytarzykiem wejściowym znajduje się cella - <mask>komo.</mask> grobowa: skr	komora; komora
omne pomieszczenie pierwotnie o gładkich, <mask>nagi.</mask> ścianach, z wyjątkiem wąskiego, zaokrąglonego gzymsu tuż pod sufitem. Płytka nisza modlitew	nagich; nagi
na, <mask>mrb</mask> w południowo-zachodniej ścianie komory oraz misternie rzeźbiony "kompas" wskazujący Mekkę w południowym rogu u góry są głównymi widocznymi znakami, że grób służył jako centr	mihrab; mihrab
alna część średniowiecznego meczetu, który został założony przez atabega Sa'd I b. Zangi, we <mask>wh lh</mask> XIII wieku naszej ery. Także wy	wczesnych latach; wczesny rok
strój zewnętrzny był bardzo prosty. Modelowanie ościeżnicy wokół drzwi obecnie słabo zachowane stanowiły dwie <mask>pk. lt.</mask> czołowe. Te płaskie podwójne listw	płaskie listwy; płaski listwa
y portalowe nad drzwiami zwieńczone zostały gzymsem z o <mask>pój k. górn.</mask> wypukłej, dolnej wklęsłej. Proste, gładkie ściany boczne pod	podwójnej krzywiźnie górnej; podwójny krzywiźna górny
obnie jak nad <mask>di</mask> zakończone u góry „cyma reversa” zwieńczoną geisonem lub koroną, czyli wystającym elementem gzymsu o pionowej powierzchni. Ponad drzwiami, pod szczytem znajdowała s	drzwiami; drzwi
ię półmetrowa kamienna rozeta z 24 płatków, <mask>o.</mask> z zewnątrz 24 promieniami, a wewnątrz z 12 płatków. Obecnie bardzo poważnie uszkodzona. Bloki kamienne łączone sta	otoczonych; otoczoć
rożytną techniką polegającą na kładzeniu kamieni bez zaprawy, lica łączonych bloków kamiennych wykańczano tylko wzdłuż dwóch lub <mask>teh</mask> brzegów, natomiast wnętrza przylegających lic były cofni	trzech; trzy
ęte i obrobione zgrubnie. Dodatkowo pionowe połączenia pomiędzy blokami były <mask>zmos.</mask> dwoma klamrami typu „jaskółczy ogon” (wykonanymi z żelaza	zmostkowane; zmostkować
i ołowiu) co było <mask>sm</mask> charakterystycznym dla czasów Cyrusa. Grobowiec jest jedyną budowlą w Persji z frontonem. W czasach późniejszych muzułmanie postawili szereg kolumn po bokach pomnika, kt	szczegółem; szczegół
óre zostały zebrane z terenów pałaców Pasargady. Obecnie nie ma śladów tych kolumn i innych konstrukcji wokół grobowca. Identyfikacja opisanego monumentu jako <mask>goa Cyr. oi.</mask> s	grobowca Cyrusa opiera; grobowiec Cyrus opierać
ię na <mask>pt. zn.</mask> ze starożytnymi opisami Arriana i Strabona. Lokalnie był znany jako Mašhad-e Mādar-e Solaymān (grób matki Salomona). Źródła architektoniczne. Pochodzenie. Mau	podstawie zgodności; podstawa zgodność
zoleum Cyrusa jest <mask>ot.</mask> dość wyjątkowym zarówno na tle wcześniejszej jak i późniejszej architektury perskiej, nie można bowiem wskazać żadnego oczywistego wzor	obiektem; obiekt
ca czy źródła. Z drugiej strony istnieją liczne, częściowe podobieństwa do wielu obiektów z całego imperium. <mask>Do pe</mask> architektoniczne grobowca od dawna budzi liczne kontrowersje. D	Dlatego pochodzenie; dlatego pochodzenie
la <mask>jnh</mask> cała budowla zarówno cella jak i cokół wywodzą się z elamickich zigguratów. Inni wskazują na źródła urartyjskie, lub podwójne, cella z dwuspadowym dachem wywodząca się	jednych; jeden
z Urartu, a schodkowa platforma z Mezopotamii. Na przeciwnym krańcu wskazywane jest <mask>pe ge</mask> lub zachodnio anatolijskie. A obok są też twierdze	pochodzenie greckie; pochodzenie grecki
nia o <mask>ly. rh</mask> tradycjach irańskich (Nylander sugeruje mezopotamskie pochodzenie cokołu, a celli, jako " tradycyjnego irańskiego grobowca - domu" z charakt	lokalnych rodzimych; lokalny rodzimy
erystycznym stromym dachem). Głównym problemem w tej dyskusji jest brak informacji z Iranu. Nie <mask>wo</mask> jak pochowano przodków Cyrusa, nie znamy sposobów pochówku władców Med	wiadomo; wiadomo
ów, zaś <mask>jyi zi sta.</mask> miejscowymi grobowcami są prymitywne ze spadzistymi dachami. A własne tradycje pogrzebowe i wierzenia religijne na pewno m	jedynymi znanymi starszymi; jedyny znanymi starszymi
iały wpływ na formę grobu. W stolicy Frygii, Gordion, jeden z poprzedników króla Midasa z końca VIII w.pne. <mask>zo. pwy</mask> w dużej drewnianej komorze z dwuspadowym	został pochowany; zostać pochować
dachem, w sercu wielkiego tumulusu, wiek później Lidyjczycy zastąpili drewniane komnaty mniejszymi kamiennymi z płaskimi dachami. Tu wyróżnia się <mask>grob.</mask> Alyattes	grobowiec; grobowiec
a, ojca Krezusa, z ok. 560 pne. Jego ogromne marmurowe bloki zostały obrobione z niesamowitą precyzją i doskonale wypolerowane. W <mask>nzm</mask> nie przypomina grobow	niczym; niczym
ca Cyrusa wyglądem zewnętrznym (tumulus), za to <mask>we ky</mask> grobowej jest niemal identyczne pod względem formy (nawet posiada podobny prosty gzyms pod sufitem) i rozmiarów (z dokładnością do kilku	wnętrze komory; wnętrze komora
cali). Tu jeszcze można wymienić lidyjskie kurhany grobowe BT62.4 i BK71.1 z Bin Tepe, <mask>kó.</mask> cmentarza Sardes. O zachowaniu frygijskiej tradycji architektury drewnianej po wprowad	królewskiego; królewski
zeniu <mask>kh knt</mask> grobowych w kurhanach zachodniej Anatolii świadczy tumulus Karaburun II (niedaleko ) z V w. pne. Jego kamienna komora ma dwuspadowy d	kamiennych komnat; kamienny komnata
ach naczółkowy z centralnym, wewnętrznym blokiem szczytowym, dzielącym strop na dwie części oraz <mask>ka in. mi. gw</mask> nawiązujących do frygijskiej tradycji dwuspado	kilka innych miejscowych grobowców; kilka inny miejscowy grobowc
wych dachów. Co wskazuje, że podzielony wydrążony dach grobowca Cyrusa jest także cechą anatolijską. <mask>Z.</mask> pochodzenie schodkowego cokołu grobowca	Zachodnie; zachodni
jest trudniejsze do udokumentowania. Grobowce frygijskie i lidyjskie nie miewały żadnego podium przed czasami Cyrusa. <mask>To kla gc.</mask> cypryjskich z ko	Tylko kilka grobowców; tylko kilka grobowc
ńca VII w. pne. posiadało schody przed główną fasadą, zaś wszystkie wolno stojące zachodnio anatolijskie grobowce z <mask>potr.</mask> cokołami (lub ich krotnością) pochodz	potrójnymi; potrójny
ą najwcześniej z końca VI w. pne. Wynika stąd, że źródłem pomysłu wysokiego cokołu o ile pochodził z Anatolii był jakiś rzadki rodzaj lokalnego pomnika. Tu <mask>pw.</mask>	pojawia; pojawiać
się enigmatyczny sześciostopniowy "Grobowiec Piramidowy" z Sardes, porównywany pierwotnie do cokołu z grobowca Cyrusa, a <mask>zna.</mask> z niezwykłego typu schodów w	znany; znany
ystępujących też na platformie Tall-i Takht w Pasargady. Niewyjaśnione do końca pozostaje jednak czy rzeczywiście był to grobowiec i czy <mask>ma</mask> go datować przed 546 pne. A to nadal oznacza brak l	można; można
okalnych wzorców. Wszystko to nabiera jeszcze większego znaczenia po uwzględnieniu niekwestionowanego podobieństwa sposobu budowy grobowca do <mask>thk</mask> budowlanych i	technik; technika
projektowych <mask>zoj</mask> Anatolii. Wkład grecki wyraża się na wiele sposobów poprzez jońskie jednostki metrologiczne i proporcje górnej części (Nylander). Inne zapożycz	zachodniej; zachodni
enia są widoczne w zewnętrznych listwach i użyciu ich do <mask>pa ee.</mask> konstrukcyjnych, zastosowaniu "cyma reversa" (kształt wypukło - wklęsły). Wyda	podkreślenia elementów; podkreślić element
je się, że rozwój "cyma reversa" i <mask>ph ew ba</mask> jońskiego, składającego się z gutt, kimationu i geisona, miał miejsce w latach 540-	podstawowych elementów belkowania; podstawowy element belkować
530 pne., więc dokładnie w czasie budowy grobowca. Z tego powodu jego belkowanie ma nieortodoksyjne cechy. Na przykład, "cyma reversa" bardziej niż zwykle dominuje inne <mask>cę.</mask> gzymsu i chociaż grobowi	części; część
ec ma geison lub koronę powyżej "cyma reversa" poniżej nie ma gutt. Także pierwotny trójdzielny podział: dolny cokół, górny cokół i cella wywodzi się z <mask>j.</mask> tradycj	jońskich; joński
i budowlanych. W odniesieniu do rozety nad wejściem, podobne dość często występują w <mask>se</mask> greckiej, frygijskiej i lidyjskiej. Klamry, typu „jaskółczy ogon” i anathyrosis są charakterysty	sztuce; sztuka
czne dla jońskich i lidyjskich technik budowlanych z <mask>c.</mask> Cyrusa. Podsumowując różne wpływy architektoniczne, mocne dowody wskazują na zachodnią	czasów; czas
Anatolię, przede wszystkim Lidię i Jonię. Pochodzenie schodkowego cokołu pozostaje niepewne i przez wielu kojarzone jest ze <mask>soi</mask> zigguratami. Gd	schodkowymi; schodkowymi
yby nie to grobowiec stanowiłby syntezę elementów greckich, <mask>al.</mask> i irańskich. Poszukując różnorakich źródeł architektonicznych nie można zapomnieć o najważniejszym: grobowiec został wy	anatolijskich; anatolijski
budowany dla Cyrusa i miał odzwierciedlać jego wierzenia, wybory, tradycje i standardy a także politykę. Zarówno architektura jak i <mask>st. ache.</mask> cechowała	sztuka achemenidzka; sztuka achemenidzek
się <mask>pm</mask> eklektyzmem o wymiarze politycznym. Zatrudnienie budowniczych z różnych krain imperium, wprowadzenie nowych wzorów, metod i materiałów budowlanych oraz	programowym; programowy
ostateczny <mask>wd</mask> miały przede wszystkim podkreślać wyjątkowy charakter Imperium Cyrusa. Dzień Cyrusa Wielkiego Dzień Cyrusa Wielkiego (perski: روز کوروش بزرگ trl. ru	wygląd; wygląd
z-e kuroš-e bozorg), zwany też krótko Dniem Cyrusa (perski:روز کوروش trl. ruz-e kuroš), jest <mask>nieo.</mask> świętem w Iranie, które obchodzi się w grobowcu Cyrusa 29 paźd	nieoficjalnym; nieoficjalny
ziernika czyli 7 dnia miesiąca Aban według kalendarza irańskiego, to <mask>ra w. Cu.</mask> do Babilonu – symboliczna rocznica powstania Imperium Perskiego. Irański Nowy Rok W Nowruz,	rocznica wejścia Cyrusa; rocznica wejść Cyrus
czyli Irański Nowy Rok zgodnie z prastarą perską tradycją sięgającą czasów Achemenidów składano hołdy władcy. Dziś Irańczycy przybywają do Grobowca Cyrusa by <mask>ra.</mask> się z okazji n	radując; raduć
owego roku uczcić pamięć i złożyć hołd Cyrusowi Wielkiemu jako <mask>tr. pańs.</mask> i narodu. Zobacz też Gur-e-Dokhtar Cylinder Cyrusa Naghsz-e Rostam Arystobul Kasandryjski Uwagi	twórcy państwa; twórca państwo
Nowy Świat (niem. Neuland) – historyczne przedmieście Kłodzka, położone w południowo-wschodniej części miasta, na <mask>pwm brz.</mask> Nysy Kłodzkiej,	prawym brzegu; prawy brzeg
wzdłuż <mask>keo</mask> biegu potoku Jaszkówka. Początki osady sięgają 1. połowy XVII wieku. Geografia Położenie geograficzne Przedmieście Nowy Świat leży w południowo-	końcowego; końcowy
wschodniej części Kłodzka. Na północy graniczy z <mask>oe. Ky.</mask> Góra. Na zachodzie poprzez rzekę sąsiaduje ono z Książkiem i Zagórzem, zaś na południu z Krosnowicami i na	osiedlem Krzyżna; osiedl Krzyżna
wschodzie z Jaszkową Dolną, wioskami znajdującymi się na terenie gminy wiejskiej Kłodzko. Od centrum miasta osiedle oddalone jest o około 1,5 km. <mask>Wn. nat.</mask> Przedmieście znajduje się w Kot	Warunki naturalne; warunki naturalny

Grobowiec Cyrusa, <mask>me. Cua</mask> (perski: آرامگاه کوروش بزرگ trl. ārāmgāh-e kurosh-e bozorg) – grobowiec wzniesiony w VI w. p.n.e. dla władcy Persji Cyrusa II Wielkiego. Znajduje się około 1 km

mauzoleum Cyrusa; mauzoleum Cyrus

na południowy zachód od <mask>pu</mask> w Pasargadach w Iranie. Według źródeł greckich datowany na lata między zwycięstwem nad Astyagesem (550 p.n.e.), a począ

pałacu; pałac

tkiem panowania Kambizesa (529 p.n.e.). <mask>Wd. bń a. zsł</mask> wybudowany, tak jak całe Pasargady, po zdobyciu Sardes w latach 546-530 p.n

Według badań archeologicznych został; według badanie archeologiczny zostać

.e. Najobszerniejszy starożytny opis wyglądu i historii mauzoleum Cyrusa pochodził z zaginionej relacji , który, na rozkaz Aleksandra Macedońskiego kierował najpierw jego ozdabianiem, a <mask>pm</mask> naprawą

potem; potem

. Na jego relacji opierają się przekazy Strabona (przytacza dodatkowo bardzo krótko relację Onesikiritosa) i Arriana, w części także przekaz Plutarcha. O <mask>źłh</mask> opowieści Kwintusa Kurcj

źródłach; źródło

usza Rufusa, innego antycznego pisarza, który opowiadał o grobowcu, niewiele wiadomo. <mask>Ho.</mask> Po śmierci Cyrusa na wojnie, jego zabalsamowane ciało zostało dostarczo

Historia; Historia

ne do Pasargad i złożone w Mauzoleum, <mask>gze</mask> spoczywało nienaruszone przez niemal dwieście lat. Arrian podaje w Anabazie Aleksandra (gr. Ἀλεξάνδρου ἀνάβασις), że w Pasargadach w królewsk

gdzie; gdzie

ich ogrodach, otoczony gajem różnorakich drzew, <mask>nm</mask> strumieniami i łąką z trawą wysoką, znajdował się grobowiec Cyrusa. Wewnątrz znajdowała się złota trumna z ciałem Cyrusa, przy niej

nawadnianym; nawadniany

łoże z nogami kutymi ze złota, dywany z <mask>tan</mask> babilońskich, puszyste i szkarłatne, na łożu stroje przepięknej roboty: babilońskie, medyjskie, w

tkanin; tkanina

fioletach, purpurze i <mask>ih</mask> kolorach. Obok naszyjniki, szable i złote kolczyki wysadzane szlachetnymi kamieniami. Na łożu leżała także broń wielkiej wartości któ

innych; inny

rej używał Cyrus, oraz <mask>ia kt. de bee</mask> niestety zaginęło. Według Strabona napis brzmiał (Strabo. XV.3.7): Przechodniu! Jam Cyrus który stworzył Perskie I

inskrypcja której dokładne brzmienie; inskrypcja który dokładny brzmienie

mperium, i Azji był królem! Nie pozbawiaj mnie pomnika. <mask>Wsa at.</mask> wg Plutarcha brzmiała (Plut. Alex.69): O człecze, kimkolwiek jest

Wersja alternatywna; wersja alternatywny

eś, <mask>s.</mask> przychodzisz, a wiem, że przyjdziesz, jam Cyrus, który stworzył Perskie Imperium. Nie żałuj mi przeto tej ziemi odrobiny która otula/okrywa me członki/ciało. Podczas plądrowani

skądkolwiek; skądkolwiek

a i przygotowań do spalenia pałaców Persepolis w 330 r. p.n.e. Aleksander Macedoński udał się do <mask>Pa. odć</mask> grób Cyrusa Wielkiego (Stra

Pasargad odwiedzić; Pasargad odwiedzić

bo. XV.3.7) którego podziwiał (był zwany "philokyros" - "przyjaciel Cyrusa" ), a jego celem było <mask>pż.</mask> go w podbojach. Według Arystobula, zgo

przewyższyć; przewyższyć

dnie z <mask>prz. dó. gh</mask> autorów, była to pierwsza z dwóch wizyt Aleksandra w grobowcu Cyrusa. Wtedy Arystobul wykonał rozkaz – dostać się do środka i udekorować grobowiec, któ

przekazami dwóch greckich; przekaze dwa grecki

ry był jeszcze w idealnym stanie. <mask>Pf. gba</mask> Po raz drugi Aleksander odwiedził grobowiec po powrocie z wyprawy do Indii. W czasie jeg

Profanacja grobowca; profanacja grobowiec

o <mask>wy oka.</mask> się że grobowiec został splądrowany. O zbezczeszczeniu grobowca opowiadają antyczni historycy: Flawiusz Arrian, Kwintus Kurcjusz Rufus, Plutarch i Strabon,

wizyty okazało; wizyta okazać

przy czym historia opowiadana przez Kurcjusza mocno różni się od przekazu pozostałych. Według Kurcjusza rabusie wynieśli z grobowca całe złoto i srebro, a <mask>Aer</mask>

Aleksander; Aleksander

«poza zmurszałą tarczą króla, dwoma łukami scytyjskimi i akinakiem (sztyletem) nic nie znalazł» (sed praeter clipeum eius putrem et <mask>acs</mask> duo

arcus; arcus

s Scythicos et <mask>aim nhl</mask> repperit – Curt. X.1.31). W tym czasie satrapą Pasargad był "wyróżniający się wśród wszystkich barbarzyńców wysokim urodzeniem i b

acinacem nihil; acinace nihil

ogactwem" (nobilitate ac divitiis inter omnes barbaros eminens – Curt. X.1.22), <mask>kt. eu. Ae.</mask> Bagoas (mszcząc się za obelgi Persa) oskarżał o

którego eunuch Aleksandra; który eunuch Aleksander

"chciwość, czasem nawet zdradę." (avaritiae, <mask>im ei. dn.</mask> arguebat – Curt. X.1.29), w tym o splądrowanie grobowca. Ulegając kłamstwu rozzł

interdum etiam defectionis; interdum etiać Defectionis

oszczony <mask>As. poz. Bi oie zbć</mask> satrapę. Według relacji opartych na Arystobulu: wszystko zostało skradzione, oprócz p

Aleksander pozwolił Bagoasowi osobiście zabić; Aleksander pozwolić Bagoas osobiście zabić

ołamanych mar i trumny. Z trumny, którą próbowano rozbić, by <mask>ł.</mask> ją wynieść, wyjęto zwłoki, nadal widoczne były ślady uderzeń intruzów, którzy, najwyraźniej musieli uciekać nie realizując d

łatwiej; łatwie

o końca swoich zamiarów. Aleksander nakazał grobowiec uporządkować i przywrócić do stanu pierwotnego. Także i ten razem rozkaz wykonał Arystobul, który odnawiając grobowiec, <mask>zł</mask> pozo

zebrał; zebrać

stałe szczątki i kości do trumny, zamknął ją, naprawiając uszkodzenia, przywracając także całe pozostałe wyposażenie i ozdoby do stanu poprzedniego oraz dawnej świetności. <mask>Wce zł</mask> kamieni

Wejście zablokował; wejście zablokować

ami i gliną, zostawiając na nich <mask>kke</mask> pieczęcie (Arr. Anab. VI.29.9-10). Strabon i Arrian, nadal powołując się na Arystobula, podają, że grobowiec został splądrowany, mimo że był st

królewskie; królewski

rzeżony przez magów, dziedzicznych strażników i kapłanów, którzy otrzymywali jedną owcę i <mask>pwą</mask> ilość jedzenia i wina dziennie oraz jednego konia miesięcznie na ofiarę

pewną; pewien

dla Cyrusa (Arr. Anab. VI.29.7)(Strabo. XV.3.7). Aleksander pojmał magów i <mask>t.</mask> ich, by wydali tych, którzy dopuścili się grabieży. Jednak

torturował; torturować

poddani torturom, nie przyznali się, ani nie wydali nikogo innego. Nie zostało w żaden sposób dowiedzione, że byli współwinni zdarzenia. Więc <mask>zos. uoi</mask> (Arr. Anab.

zostali uwolnieni; zostać uwolnić

VI.29.11). Strabon wciąż za <mask>Atm</mask> stwierdza, że sprawcami grabieży w grobowcu byli raczej rabusie, a nie satrapa, ponieważ zostawili wszystk

Arystobulem; Arystobul

o, czego nie mogli łatwo wynieść, oraz że był to jeden z aktów wynikających z ogólnego rozprężenia spowodowanego wielkim oddaleniem Baktrii i <mask>Ind.</mask> oraz długim czasem nieo

Indii; Indie

becności Aleksandra i jego armii tam wojujących (Strabo. XV.3.7). Wszystko to w niczym nie <mask>zio</mask> losu Orksinesa, który mimo to został powieszo

zmieniło; zmienić

ny za <mask>se śtń</mask> i grobów królewskich oraz niesprawiedliwe i bezprawne skazanie na śmierć wielu Persów (Arr. Anab. VI.30.2). Z kolei według Plutarcha winnym grabieży i

splądrowanie świątyń; splądrowanie świątynia

za to <mask>sm</mask> był szacowny Macedończyk pochodzący z Pelli o imieniu Polymachos (Πολύμαχος). Plutarch oprócz podania własnej wersji inskrypcji z grob

straconym; stracoć

owca, twierdzi że sprawiła ona wielkie wrażenie na Aleksandrze, który nakazał wyryć obok jej greckie tłumaczenie (Plut. Alex.69.). O tym, co stało się z <mask>cam</mask> i wypos

ciałem; ciało

ażeniem grobowca po śmierci Aleksandra źródła milczą. <mask>Nj z. o. oy</mask> w czasie późniejszych wojen. Architektura

Najprawdopodobniej został ostatecznie ograbiony; najprawdopodobniej zostać ostatecznie ograbić

Grobowiec leży przy <mask>doe</mask> na południowy zachód od pałacu. Dominuje w południowej części doliny Morghab. Dzięki masywnej kamieniarce, gładkim powierzchniom i min

drodze; droga

imalnym dekoracjom grobowiec stwarza wrażenie dostojeństwa, prostoty i siły. Obiekt łączy w sobie dwa <mask>obe</mask> elementy: wysoki cokół złożony z sześciu z

odrębne; odrębny

wężających się kondygnacji oraz <mask>smą kaę</mask> grobową. Całość, pierwotnie mająca wysokość nieco ponad 11 m, o podstawie 13,35×12,3 m, zbudowana jest z dużych staranni

skromną komnatę; skromny komnata

e ciosanych wapiennych bloków. Najniższa kondygnacja cokołu ma <mask>ś.</mask> 1,65 m wysokości, dwie kolejne po 1,05 m, a trzy najwyższe po 57,5 cm (przy czym należy zauważyć, że dolna część najniższ

średnio; średnio

ej <mask>kd.</mask> jest niewykończona, bądź obrobiona inaczej, co zdaniem badaczy wskazuje, iż pierwotnie znajdowała się pod powierzchnią gruntu, któ

kondygnacji; kondygnacja

ra po wybudowaniu grobowca została podniesiona o 60 cm, co z kolei oznacza że trzy <mask>de</mask> kondygnacje miały identyczną wysokość po 1,05 m). W sumie cokół ma obecnie wysokość niemal 5,5 m

dolne; dolny

. Najwyższa kondygnacja ma wymiary 6,4×5,35 m. Na nim stoi komora grobowa o wymiarach wewnętrznych 3,17×2,11×2,11 m i ścianach o <mask>gui</mask> do 1,5 m. Nad komorą

grubości; grubość

grobową wydrążona mała komora w dwuspadowym dachu, częściowo podzielona na dwie części ze <mask>ww</mask> konstrukcyjnych, ma 4,75 m długości i 85 cm wysokości. Drzwi o w

względów; wzgląd

ysokości 1,39 m i szerokości 0,78 m z przejściem o długości 1,2 m. Za krótkim korytarzykiem wejściowym znajduje się cella - <mask>komo.</mask> grobowa: skr

komora; komora

omne pomieszczenie pierwotnie o gładkich, <mask>nagi.</mask> ścianach, z wyjątkiem wąskiego, zaokrąglonego gzymsu tuż pod sufitem. Płytka nisza modlitew

nagich; nagi

na, <mask>mrb</mask> w południowo-zachodniej ścianie komory oraz misternie rzeźbiony "kompas" wskazujący Mekkę w południowym rogu u góry są głównymi widocznymi znakami, że grób służył jako centr

mihrab; mihrab

alna część średniowiecznego meczetu, który został założony przez atabega Sa'd I b. Zangi, we <mask>wh lh</mask> XIII wieku naszej ery. Także wy

wczesnych latach; wczesny rok

strój zewnętrzny był bardzo prosty. Modelowanie ościeżnicy wokół drzwi obecnie słabo zachowane stanowiły dwie <mask>pk. lt.</mask> czołowe. Te płaskie podwójne listw

płaskie listwy; płaski listwa

y portalowe nad drzwiami zwieńczone zostały gzymsem z o <mask>pój k. górn.</mask> wypukłej, dolnej wklęsłej. Proste, gładkie ściany boczne pod

podwójnej krzywiźnie górnej; podwójny krzywiźna górny

obnie jak nad <mask>di</mask> zakończone u góry „cyma reversa” zwieńczoną geisonem lub koroną, czyli wystającym elementem gzymsu o pionowej powierzchni. Ponad drzwiami, pod szczytem znajdowała s

drzwiami; drzwi

ię półmetrowa kamienna rozeta z 24 płatków, <mask>o.</mask> z zewnątrz 24 promieniami, a wewnątrz z 12 płatków. Obecnie bardzo poważnie uszkodzona. Bloki kamienne łączone sta

otoczonych; otoczoć

rożytną techniką polegającą na kładzeniu kamieni bez zaprawy, lica łączonych bloków kamiennych wykańczano tylko wzdłuż dwóch lub <mask>teh</mask> brzegów, natomiast wnętrza przylegających lic były cofni

trzech; trzy

ęte i obrobione zgrubnie. Dodatkowo pionowe połączenia pomiędzy blokami były <mask>zmos.</mask> dwoma klamrami typu „jaskółczy ogon” (wykonanymi z żelaza

zmostkowane; zmostkować

i ołowiu) co było <mask>sm</mask> charakterystycznym dla czasów Cyrusa. Grobowiec jest jedyną budowlą w Persji z frontonem. W czasach późniejszych muzułmanie postawili szereg kolumn po bokach pomnika, kt

szczegółem; szczegół

óre zostały zebrane z terenów pałaców Pasargady. Obecnie nie ma śladów tych kolumn i innych konstrukcji wokół grobowca. Identyfikacja opisanego monumentu jako <mask>goa Cyr. oi.</mask> s

grobowca Cyrusa opiera; grobowiec Cyrus opierać

ię na <mask>pt. zn.</mask> ze starożytnymi opisami Arriana i Strabona. Lokalnie był znany jako Mašhad-e Mādar-e Solaymān (grób matki Salomona). Źródła architektoniczne. Pochodzenie. Mau

podstawie zgodności; podstawa zgodność

zoleum Cyrusa jest <mask>ot.</mask> dość wyjątkowym zarówno na tle wcześniejszej jak i późniejszej architektury perskiej, nie można bowiem wskazać żadnego oczywistego wzor

obiektem; obiekt

ca czy źródła. Z drugiej strony istnieją liczne, częściowe podobieństwa do wielu obiektów z całego imperium. <mask>Do pe</mask> architektoniczne grobowca od dawna budzi liczne kontrowersje. D

Dlatego pochodzenie; dlatego pochodzenie

la <mask>jnh</mask> cała budowla zarówno cella jak i cokół wywodzą się z elamickich zigguratów. Inni wskazują na źródła urartyjskie, lub podwójne, cella z dwuspadowym dachem wywodząca się

jednych; jeden

z Urartu, a schodkowa platforma z Mezopotamii. Na przeciwnym krańcu wskazywane jest <mask>pe ge</mask> lub zachodnio anatolijskie. A obok są też twierdze

pochodzenie greckie; pochodzenie grecki

nia o <mask>ly. rh</mask> tradycjach irańskich (Nylander sugeruje mezopotamskie pochodzenie cokołu, a celli, jako " tradycyjnego irańskiego grobowca - domu" z charakt

lokalnych rodzimych; lokalny rodzimy

erystycznym stromym dachem). Głównym problemem w tej dyskusji jest brak informacji z Iranu. Nie <mask>wo</mask> jak pochowano przodków Cyrusa, nie znamy sposobów pochówku władców Med

wiadomo; wiadomo

ów, zaś <mask>jyi zi sta.</mask> miejscowymi grobowcami są prymitywne ze spadzistymi dachami. A własne tradycje pogrzebowe i wierzenia religijne na pewno m

jedynymi znanymi starszymi; jedyny znanymi starszymi

iały wpływ na formę grobu. W stolicy Frygii, Gordion, jeden z poprzedników króla Midasa z końca VIII w.pne. <mask>zo. pwy</mask> w dużej drewnianej komorze z dwuspadowym

został pochowany; zostać pochować

dachem, w sercu wielkiego tumulusu, wiek później Lidyjczycy zastąpili drewniane komnaty mniejszymi kamiennymi z płaskimi dachami. Tu wyróżnia się <mask>grob.</mask> Alyattes

grobowiec; grobowiec

a, ojca Krezusa, z ok. 560 pne. Jego ogromne marmurowe bloki zostały obrobione z niesamowitą precyzją i doskonale wypolerowane. W <mask>nzm</mask> nie przypomina grobow

niczym; niczym

ca Cyrusa wyglądem zewnętrznym (tumulus), za to <mask>we ky</mask> grobowej jest niemal identyczne pod względem formy (nawet posiada podobny prosty gzyms pod sufitem) i rozmiarów (z dokładnością do kilku

wnętrze komory; wnętrze komora

cali). Tu jeszcze można wymienić lidyjskie kurhany grobowe BT62.4 i BK71.1 z Bin Tepe, <mask>kó.</mask> cmentarza Sardes. O zachowaniu frygijskiej tradycji architektury drewnianej po wprowad

królewskiego; królewski

zeniu <mask>kh knt</mask> grobowych w kurhanach zachodniej Anatolii świadczy tumulus Karaburun II (niedaleko ) z V w. pne. Jego kamienna komora ma dwuspadowy d

kamiennych komnat; kamienny komnata

ach naczółkowy z centralnym, wewnętrznym blokiem szczytowym, dzielącym strop na dwie części oraz <mask>ka in. mi. gw</mask> nawiązujących do frygijskiej tradycji dwuspado

kilka innych miejscowych grobowców; kilka inny miejscowy grobowc

wych dachów. Co wskazuje, że podzielony wydrążony dach grobowca Cyrusa jest także cechą anatolijską. <mask>Z.</mask> pochodzenie schodkowego cokołu grobowca

Zachodnie; zachodni

jest trudniejsze do udokumentowania. Grobowce frygijskie i lidyjskie nie miewały żadnego podium przed czasami Cyrusa. <mask>To kla gc.</mask> cypryjskich z ko

Tylko kilka grobowców; tylko kilka grobowc

ńca VII w. pne. posiadało schody przed główną fasadą, zaś wszystkie wolno stojące zachodnio anatolijskie grobowce z <mask>potr.</mask> cokołami (lub ich krotnością) pochodz

potrójnymi; potrójny

ą najwcześniej z końca VI w. pne. Wynika stąd, że źródłem pomysłu wysokiego cokołu o ile pochodził z Anatolii był jakiś rzadki rodzaj lokalnego pomnika. Tu <mask>pw.</mask>

pojawia; pojawiać

się enigmatyczny sześciostopniowy "Grobowiec Piramidowy" z Sardes, porównywany pierwotnie do cokołu z grobowca Cyrusa, a <mask>zna.</mask> z niezwykłego typu schodów w

znany; znany

ystępujących też na platformie Tall-i Takht w Pasargady. Niewyjaśnione do końca pozostaje jednak czy rzeczywiście był to grobowiec i czy <mask>ma</mask> go datować przed 546 pne. A to nadal oznacza brak l

można; można

okalnych wzorców. Wszystko to nabiera jeszcze większego znaczenia po uwzględnieniu niekwestionowanego podobieństwa sposobu budowy grobowca do <mask>thk</mask> budowlanych i

technik; technika

projektowych <mask>zoj</mask> Anatolii. Wkład grecki wyraża się na wiele sposobów poprzez jońskie jednostki metrologiczne i proporcje górnej części (Nylander). Inne zapożycz

zachodniej; zachodni

enia są widoczne w zewnętrznych listwach i użyciu ich do <mask>pa ee.</mask> konstrukcyjnych, zastosowaniu "cyma reversa" (kształt wypukło - wklęsły). Wyda

podkreślenia elementów; podkreślić element

je się, że rozwój "cyma reversa" i <mask>ph ew ba</mask> jońskiego, składającego się z gutt, kimationu i geisona, miał miejsce w latach 540-

podstawowych elementów belkowania; podstawowy element belkować

530 pne., więc dokładnie w czasie budowy grobowca. Z tego powodu jego belkowanie ma nieortodoksyjne cechy. Na przykład, "cyma reversa" bardziej niż zwykle dominuje inne <mask>cę.</mask> gzymsu i chociaż grobowi

części; część

ec ma geison lub koronę powyżej "cyma reversa" poniżej nie ma gutt. Także pierwotny trójdzielny podział: dolny cokół, górny cokół i cella wywodzi się z <mask>j.</mask> tradycj

jońskich; joński

i budowlanych. W odniesieniu do rozety nad wejściem, podobne dość często występują w <mask>se</mask> greckiej, frygijskiej i lidyjskiej. Klamry, typu „jaskółczy ogon” i anathyrosis są charakterysty

sztuce; sztuka

czne dla jońskich i lidyjskich technik budowlanych z <mask>c.</mask> Cyrusa. Podsumowując różne wpływy architektoniczne, mocne dowody wskazują na zachodnią

czasów; czas

Anatolię, przede wszystkim Lidię i Jonię. Pochodzenie schodkowego cokołu pozostaje niepewne i przez wielu kojarzone jest ze <mask>soi</mask> zigguratami. Gd

schodkowymi; schodkowymi

yby nie to grobowiec stanowiłby syntezę elementów greckich, <mask>al.</mask> i irańskich. Poszukując różnorakich źródeł architektonicznych nie można zapomnieć o najważniejszym: grobowiec został wy

anatolijskich; anatolijski

budowany dla Cyrusa i miał odzwierciedlać jego wierzenia, wybory, tradycje i standardy a także politykę. Zarówno architektura jak i <mask>st. ache.</mask> cechowała

sztuka achemenidzka; sztuka achemenidzek

się <mask>pm</mask> eklektyzmem o wymiarze politycznym. Zatrudnienie budowniczych z różnych krain imperium, wprowadzenie nowych wzorów, metod i materiałów budowlanych oraz

programowym; programowy

ostateczny <mask>wd</mask> miały przede wszystkim podkreślać wyjątkowy charakter Imperium Cyrusa. Dzień Cyrusa Wielkiego Dzień Cyrusa Wielkiego (perski: روز کوروش بزرگ trl. ru

wygląd; wygląd

z-e kuroš-e bozorg), zwany też krótko Dniem Cyrusa (perski:روز کوروش trl. ruz-e kuroš), jest <mask>nieo.</mask> świętem w Iranie, które obchodzi się w grobowcu Cyrusa 29 paźd

nieoficjalnym; nieoficjalny

ziernika czyli 7 dnia miesiąca Aban według kalendarza irańskiego, to <mask>ra w. Cu.</mask> do Babilonu – symboliczna rocznica powstania Imperium Perskiego. Irański Nowy Rok W Nowruz,

rocznica wejścia Cyrusa; rocznica wejść Cyrus

czyli Irański Nowy Rok zgodnie z prastarą perską tradycją sięgającą czasów Achemenidów składano hołdy władcy. Dziś Irańczycy przybywają do Grobowca Cyrusa by <mask>ra.</mask> się z okazji n

radując; raduć

owego roku uczcić pamięć i złożyć hołd Cyrusowi Wielkiemu jako <mask>tr. pańs.</mask> i narodu. Zobacz też Gur-e-Dokhtar Cylinder Cyrusa Naghsz-e Rostam Arystobul Kasandryjski Uwagi

twórcy państwa; twórca państwo

Nowy Świat (niem. Neuland) – historyczne przedmieście Kłodzka, położone w południowo-wschodniej części miasta, na <mask>pwm brz.</mask> Nysy Kłodzkiej,

prawym brzegu; prawy brzeg

wzdłuż <mask>keo</mask> biegu potoku Jaszkówka. Początki osady sięgają 1. połowy XVII wieku. Geografia Położenie geograficzne Przedmieście Nowy Świat leży w południowo-

końcowego; końcowy

wschodniej części Kłodzka. Na północy graniczy z <mask>oe. Ky.</mask> Góra. Na zachodzie poprzez rzekę sąsiaduje ono z Książkiem i Zagórzem, zaś na południu z Krosnowicami i na

osiedlem Krzyżna; osiedl Krzyżna

wschodzie z Jaszkową Dolną, wioskami znajdującymi się na terenie gminy wiejskiej Kłodzko. Od centrum miasta osiedle oddalone jest o około 1,5 km. <mask>Wn. nat.</mask> Przedmieście znajduje się w Kot

Warunki naturalne; warunki naturalny